تاثیرات ترومای کودکی در بزرگسالی
تجربه های دوران کودکی، تاثیر شگرفی بر شکل گیری شخصیت، باورها، رفتارها و سلامت روانی فرد در بزرگسالی دارند. یکی از مهم ترین و در عین حال دردناک ترین این تجربه ها، « ترومای کودکی » می باشد. تروما، به معنای آسیب روانی ناشی از تجربه ی رخدادهایی است که فراتر از توان فرد برای تحمل آن ها می باشد. این آسیب ها می توانند شامل سوء استفاده جسمی، جنسی، عاطفی، بی توجهی والدین، جدایی والدین، مرگ عزیزان، خشونت خانگی، فقر شدید یا مشاهده رویدادهای پرتنش باشند.
در این مقاله به بررسی عمیق تأثیرات ترومای کودکی بر رفتار، سلامت روانی و جسمی افراد در بزرگسالی خواهیم پرداخت. راه های درمان آسیب های کودکی معمولاً شامل روان درمانی، مشاوره، و حمایت های اجتماعی است. کنترل خشم در کودکان با آموزش مهارتهای آرامسازی، گفت و گو و بیان درست احساسات امکانپذیر است.
انواع تروما در کودکی
ترومای کودکی می تواند به سه دسته کلی تقسیم شوند:
- تروماهای حاد: ناشی از یک رویداد شوکه کننده مانند تصادف، آتش سوزی یا مرگ ناگهانی یکی از عزیزان می باشد.
- تروماهای مزمن: تجربه های مداوم یا تکرار شونده مانند سوءاستفاده فیزیکی یا عاطفی مکرر را شامل می شود.
- تروماهای پیچیده: ترکیبی از رویدادهای آسیب زا که در محیطی ناایمن و بی ثبات اتفاق می افتند، مانند کودکانی که در خانواده های با اعتیاد، خشونت یا اختلالات روانی والدین زندگی می کنند.
تاثیرات روانی ترومای کودکی در بزرگسالی
- اختلالات اضطرابی و افسردگی : افرادی که در کودکی با تروما مواجه شده اند، بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به اختلالات اضطرابی، اضطراب اجتماعی، پانیک، و افسردگی مزمن می باشند. این افراد اغلب احساس بی ارزشی، ترس مزمن، احساس گناه و خود سرزنشی دارند.
- اختلالات شخصیت : ترومای کودکی می تواند منجر به شکل گیری اختلالات شخصیتی مانند اختلال شخصیت مرزی (BPD)، ضد اجتماعی یا وابسته گردد. ویژگی هایی مانند بی ثباتی هیجانی، مشکلات اعتماد به دیگران، ترس از رها شدن و وابستگی شدید، در این افراد شایع می باشد.
- کاهش عزت نفس و تصویر منفی از خود : یکی از مهم ترین پیامدهای تروما، کاهش اعتماد به نفس و شکل گیری باورهای منفی درباره خود است. فرد ممکن است همواره خود را مقصر بداند یا احساس بی ارزشی و ناتوانی داشته باشد.
- مشکلات ارتباطی و زناشویی : افرادی که در کودکی دچار تروما شده اند، معمولاً در ایجاد و حفظ روابط عاطفی سالم مشکلاتی دارند. آن ها ممکن است درگیر روابط ناسالم، وابستگی شدید یا اجتناب از صمیمیت گردند. این افراد گاهی همسران خود را کنترل گرانه یا بی اعتمادانه مدیریت می کنند.
تاثیرات جسمی ترومای کودکی
- مطالعات متعددی نشان می دهند که ترومای روانی در کودکی نه تنها روان، بلکه جسم را نیز تحت تأثیر قرار می دهد که عبارتند از:
- افزایش خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی
- افزایش احتمال ابتلا به سندرم روده تحریک پذیر (IBS)
- بروز سردردهای مزمن، دردهای عضلانی و بی خوابی
- اختلال در سیستم ایمنی بدن و افزایش بیماری های خودایمنی
- الگوهای رفتاری مخرب
تروما می تواند رفتارهایی آسیب زا در بزرگسالی ایجاد کند:
- سوء مصرف مواد مخدر یا الکل
- رفتارهای پرخطر جنسی یا رانندگی پرخطر
- پرخاشگری، خشونت خانگی یا رفتارهای تهاجمی
- انزوا، گوشه گیری و دوری از اجتماع
- تروما و عملکرد شغل
ترومای حل نشده می تواند بر عملکرد فرد در محیط های تحصیلی و کاری اثرات منفی بگذارد. مشکلات تمرکز، زودرنجی، اختلال در مدیریت استرس و ناتوانی در تعامل موثر با همکاران از جمله این پیامدها می باشند.
آیا ترومای کودکی قابل درمان است؟
پاسخ بله است. با وجود آنکه آثار ترومای کودکی عمیق و پیچیده است، اما با روش های روان درمانی مناسب می توان به بهبود و حتی بهبودی کامل رسید. برخی از روش های موثر درمان عبارتند از:
- درمان شناختی رفتاری (CBT) : تغییر افکار منفی و آموزش مهارت های مقابله ای
- درمان مبتنی بر تروما (TF-CBT) : کمک به فرد برای پردازش ایمن خاطرات دردناک
- درمان EMDR : نوعی درمان پیشرفته برای پردازش خاطرات آسیب زا از طریق تحریک دوطرفه مغز
- روان درمانی تحلیلی : تمرکز بر ریشه های تروما و شناخت الگوهای تکرارشونده در روابط
- حمایت خانواده و گروه درمانی : ایجاد حس تعلق و کاهش احساس تنهایی
راهکارهای کمک به خود در مواجهه با آثار ترومای کودکی
- نوشتن احساسات در دفترچه شخصی
- تمرین مدیتیشن ، تنفس عمیق و یوگا
- ساخت روتین منظم روزانه و حفظ تعادل بین کار و استراحت
- پرهیز از افراد یا موقعیت های سمی که تروما را بازآفرینی می کنند
- مراجعه منظم به روان درمانگر حرفه ای
نتیجه گیری
ترومای کودکی تاثیری ماندگار بر زندگی فرد می گذارد، اما شناخت این تأثیرات ، نخستین گام برای رهایی از چرخه رنج است. با بهره گیری از خدمات تخصصی روان درمانی، حمایت اجتماعی و تلاش فردی، می توانید زخم های روانی را التیام بخشید و به سمت زندگی سالم، معنادار و رضایت بخش حرکت کنید. فراموش نکنید که گذشته ما سرنوشت ما را تعیین نمی کند، انتخاب ما برای مواجهه با آنها ، سرنوشت ساز است.
